Trong nhiếp ảnh, một trong những khái niệm quan trọng mà người dùng máy ảnh kỹ thuật số cần hiểu là crop factor (hệ số crop). Hệ số này ảnh hưởng trực tiếp đến góc nhìn và độ dài tiêu cự của ống kính khi sử dụng trên các máy ảnh có cảm biến không phải full-frame. Việc hiểu rõ về crop factor sẽ giúp các nhiếp ảnh gia lựa chọn thiết bị phù hợp và tối ưu hóa khả năng chụp ảnh của mình. Trong bài viết này,cùng Huy Hoàng Digital sẽ tìm hiểu crop factor là gì và cách tính hệ số crop factor chính xác để bạn có thể ứng dụng vào thực tế một cách hiệu quả.
Crop Factor là gì?

Crop Factor là gì?
Crop Factor hay còn gọi là hệ số phóng đại (hệ số crop), là chỉ số đo đường chéo của cảm biến máy ảnh khi so với đường chéo của phim 35mm truyền thống. Hệ số này có ảnh hưởng rõ rệt đến độ dài tiêu cự tương đương của ống kính. Cụ thể, khi bạn sử dụng cùng một ống kính trên cả máy ảnh full-frame và máy ảnh có cảm biến crop, trường nhìn (field of view) của ảnh được chụp từ máy ảnh cảm biến crop sẽ bị cắt bớt, tạo ra hình ảnh có kích thước nhỏ hơn so với máy ảnh full-frame.
Nguồn gốc của hệ số Crop Factor
Máy ảnh phim đã tồn tại với nhiều định dạng khác nhau, như 4×5 hoặc 8×10, nhưng phim 35mm là loại phổ biến nhất. Khi những chiếc máy ảnh SLR kỹ thuật số đầu tiên được phát triển, cảm biến của chúng được thiết kế để mô phỏng kích thước của phim 35mm. Tuy nhiên, mỗi máy ảnh kỹ thuật số lại có một hệ số crop, phản ánh sự chênh lệch về kích thước giữa cảm biến và khung phim 35mm.

Nguồn gốc của hệ số Crop Factor
Máy ảnh full-frame có hệ số crop là 1x, nghĩa là cảm biến của chúng có kích thước tương đương với phim 35mm. Trong khi đó, máy ảnh cảm biến crop (thường thấy trên nhiều mẫu máy ảnh phổ biến hiện nay) có hệ số crop là 1,6x hoặc 1,5x, có nghĩa là cảm biến nhỏ hơn khoảng 1,6 hoặc 1,5 lần so với phim 35mm. Máy ảnh sử dụng cảm biến Micro Four Thirds có kích thước nhỏ hơn gấp 2 lần so với phim
Tiêu cự tương đương
Tiêu cự tương đương là sự ảnh hưởng của hệ số crop đến góc nhìn, tương đương với tiêu cự thực tế của ống kính khi sử dụng trên máy ảnh có cảm biến crop. Máy ảnh full-frame luôn cung cấp góc nhìn đúng với tiêu cự ghi trên ống kính, trong khi máy ảnh crop sẽ thay đổi góc nhìn tùy vào hệ số crop.
Ví dụ, một ống kính 50mm trên máy ảnh crop sẽ có góc nhìn khác so với trên máy ảnh full-frame.
Xem thêm:
Bracketing là gì? Kỹ thuật chụp bracketing chuẩn nhất hiện nay
Exposure là gì? Cách cài đặt chế độ exposure trong nhiếp ảnh
Tại sao hệ crop factor lại quan trọng?
Hệ số Crop đóng vai trò quan trọng bởi vì nó giúp chỉ ra số lượng ảnh bị cắt đi khi chụp ảnh. Ví dụ, nếu bạn chụp cùng một cảnh với cùng một ống kính trên máy ảnh cảm biến full-frame, máy ảnh cảm biến crop và máy ảnh micro 4/3, bạn sẽ mất nhiều cảnh hơn khi chuyển từ cảm biến lớn hơn sang cảm biến nhỏ hơn. Điều này là hình ảnh thu được sẽ bị cắt bớt một phần của khung cảnh và chỉ giữ lại phần chính giữa bố cục
Tiêu cự thực tế khi máy ảnh có cảm biến crop
Tiêu cự tương đương là sự ảnh hưởng của hệ số crop đến góc nhìn, tương đương với tiêu cự thực tế của ống kính khi sử dụng trên máy ảnh có cảm biến crop. Máy ảnh full-frame luôn cung cấp góc nhìn đúng với tiêu cự ghi trên ống kính, trong khi máy ảnh crop sẽ thay đổi góc nhìn tùy vào hệ số crop.

Tiêu cự thực tế khi máy ảnh có cảm biến crop
Ví dụ, một ống kính 50mm trên máy ảnh crop sẽ có góc nhìn khác so với trên máy ảnh full-frame.
Bảng tiêu cự tương đương
Tiêu cự (mm) | 35mm | 1.5x | 1.6x | 2.0x | 2.7x |
14mm | 14mm | 21mm | 22.4mm | 28mm | 37.8mm |
18mm | 18mm | 27mm | 28.8mm | 36mm | 48.6mm |
24mm | 24mm | 36mm | 38.4mm | 48mm | 64.8mm |
35mm | 35mm | 52.5mm | 56mm | 70mm | 94.5mm |
50mm | 50mm | 75mm | 80mm | 100mm | 135mm |
85mm | 85mm | 127.5mm | 136mm | 170mm | 229.5mm |
105mm | 105mm | 157.5mm | 168mm | 210mm | 283.5mm |
200mm | 200mm | 300mm | 320mm | 400mm | 540mm |
Khi sử dụng máy ảnh crop và full-frame, bạn sẽ nhận thấy sự khác biệt trong cách hoạt động của ống kính giữa hai loại cảm biến này.
Như vậy, crop factor là một yếu tố không thể bỏ qua khi sử dụng máy ảnh có cảm biến crop. Việc hiểu rõ về cách tính và ứng dụng crop factor sẽ giúp bạn khai thác tối đa khả năng của thiết bị, đồng thời hiểu rõ hơn về góc nhìn và tiêu cự của ống kính. Bằng cách nắm vững kiến thức này, bạn sẽ dễ dàng điều chỉnh các thông số máy ảnh để đạt được kết quả chụp ảnh như mong muốn. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về crop factor và cách tính toán chính xác.
Xem ngay:
HDR là gì? Cách cài đặt chế độ hdr trong máy ảnh chuẩn nhất hiện nay
Giải đáp: Quy tắc sunny 16 trong nhiếp ảnh là gì?