Trong nhiếp ảnh, một yếu tố quan trọng quyết định chất lượng của bức ảnh chính là phơi sáng (exposure). Phơi sáng không chỉ ảnh hưởng đến độ sáng của hình ảnh mà còn tác động đến sự cân bằng màu sắc, độ tương phản và cảm giác chung của bức ảnh. Hiểu rõ về phơi sáng và cách cài đặt chế độ exposure phù hợp sẽ giúp người nhiếp ảnh kiểm soát ánh sáng hiệu quả, từ đó tạo ra những bức ảnh sắc nét và ấn tượng. Bài viết này, Huy Hoàng Digital sẽ giúp bạn khám phá khái niệm exposure là gì và cách điều chỉnh chế độ phơi sáng trong nhiếp ảnh để đạt được kết quả tốt nhất.
Exposure là gì?
Exposure (phơi sáng) trong máy ảnh là lượng ánh sáng mà cảm biến nhận được trong quá trình chụp ảnh. Độ phơi sáng được quyết định bởi sự kết hợp giữa tốc độ màn trập, khẩu độ và độ nhạy sáng ISO. Mức độ phơi sáng ảnh hưởng trực tiếp đến độ sáng, màu sắc, và độ tương phản của bức ảnh.
Exposure (phơi sáng) trong máy ảnh là lượng ánh sáng mà cảm biến nhận được
Một bức ảnh có exposure đúng sẽ thể hiện được độ sáng hài hòa, màu sắc chân thực và độ chi tiết tốt, giúp tạo nên một tác phẩm ấn tượng và cuốn hút người xem. Ngược lại, nếu ảnh quá sáng (overexposed) hoặc quá tối (underexposed), kết quả sẽ không đạt được như mong muốn.
Tham khảo:
Giải đáp: Quy tắc sunny 16 trong nhiếp ảnh là gì?
Retouch ảnh là gì? Những bước cần thực hiện khi retouch ảnh
Các kiểu exposure trong nhiếp ảnh
Trong nhiếp ảnh, có nhiều kiểu phơi sáng khác nhau, bao gồm phơi sáng quá mức, thiếu phơi sáng, phơi sáng lâu và phơi sáng kép. Mỗi kiểu phơi sáng sẽ phù hợp với các tình huống và mục đích khác nhau của người chụp.
Phơi sáng quá mức (overexposure)
Phơi sáng quá mức xảy ra khi cảm biến của máy ảnh thu quá nhiều ánh sáng
Phơi sáng quá mức xảy ra khi cảm biến của máy ảnh thu quá nhiều ánh sáng, làm cho bức ảnh trở nên quá sáng và mất chi tiết, đặc biệt khi chụp các cảnh có mặt trời hoặc ngược sáng. Tuy nhiên, nếu sử dụng đúng cách, phơi sáng quá mức có thể tạo ra hiệu ứng đẹp, như ánh sáng lan tỏa. Nhưng nếu lạm dụng kỹ thuật này trong các điều kiện không phù hợp, bức ảnh sẽ thiếu chi tiết nghiêm trọng.
Thiếu phơi sáng (underexposure)
Kỹ thuật thiếu phơi sáng là khi cảm biến máy ảnh thu được ít ánh sáng hơn mức bình thường
Kỹ thuật thiếu phơi sáng là khi cảm biến máy ảnh thu được ít ánh sáng hơn mức bình thường, khiến bức ảnh trở nên tối và thiếu chi tiết. Những bức ảnh thiếu phơi sáng thường mang lại cảm giác u tối, trống trải và có thể tạo ra những hiệu ứng cảm xúc mạnh mẽ cho người xem.
Phơi sáng lâu (long exposure)
Phơi sáng lâu là kỹ thuật sử dụng tốc độ màn trập chậm
Phơi sáng lâu là kỹ thuật sử dụng tốc độ màn trập chậm để thu ánh sáng trong một khoảng thời gian dài. Kỹ thuật này thích hợp khi chụp cảnh vào ban đêm hoặc trong điều kiện thiếu sáng. Phơi sáng lâu tạo ra những vệt mờ, đặc biệt khi chụp vật thể chuyển động, mang lại những hình ảnh ấn tượng và huyền bí. Để tránh rung lắc, sử dụng chân máy ảnh (tripod) là điều cần thiết.
Phơi sáng kép (double exposure)
Phơi sáng kép (hoặc multiple exposure) là kỹ thuật ghép hai bức ảnh
Phơi sáng kép (hoặc multiple exposure) là kỹ thuật ghép hai bức ảnh có độ phơi sáng khác nhau thành một. Điều này có thể được thực hiện trực tiếp trên máy ảnh hoặc qua phần mềm chỉnh sửa ảnh. Kỹ thuật này tạo ra những bức ảnh nghệ thuật, mang đến những hiệu ứng độc đáo và sáng tạo.
Exposure blending
Kỹ thuật exposure blending là gì?
Một kỹ thuật quan trọng trong việc kết hợp các độ phơi sáng khác nhau là exposure blending, được sử dụng để kết hợp các bức ảnh có độ phơi sáng khác nhau nhằm tạo ra một hình ảnh hoàn hảo, giữ được chi tiết trong cả vùng sáng và vùng tối. Kỹ thuật này rất hữu ích trong việc tạo ra những bức ảnh với phạm vi độ sáng rộng, chẳng hạn như khi chụp cảnh thiên nhiên hoặc phong cảnh có sự chênh lệch ánh sáng lớn.
Tham khảo:
Tìm hiểu các chế độ đo sáng trong nhiếp ảnh
Nd filter là gì? Tại sao cần dùng kính lọc nd filter
Cách cài đặt phơi sáng trên máy ảnh
Để tùy chỉnh phơi sáng khi chụp ảnh, có một số chế độ cài đặt trên máy ảnh mà bạn có thể sử dụng:
Exposure trong máy ảnh là gì?
- Phơi sáng thủ công (manual exposure): Ở chế độ này, người chụp có thể hoàn toàn kiểm soát các yếu tố như tốc độ màn trập, khẩu độ và ISO, giúp điều chỉnh phơi sáng theo ý muốn và hoàn toàn tự do sáng tạo.
- Ưu tiên màn trập (shutter priority): Trong chế độ này, người chụp sẽ chọn tốc độ màn trập, trong khi máy ảnh sẽ tự động điều chỉnh khẩu độ và ISO. Đây là lựa chọn lý tưởng khi bạn muốn kiểm soát chuyển động của đối tượng mà không phải lo lắng về các yếu tố khác.
- Ưu tiên khẩu độ (aperture priority): Ở chế độ ưu tiên khẩu độ, người chụp sẽ chọn khẩu độ, trong khi máy ảnh sẽ tự động điều chỉnh tốc độ màn trập và ISO. Chế độ này rất hữu ích khi bạn muốn kiểm soát độ sâu trường ảnh (DOF) mà không cần phải lo về tốc độ màn trập.
Ngoài ra, trên các ứng dụng chụp ảnh của điện thoại và máy ảnh, bạn còn có thể điều chỉnh giá trị phơi sáng (EV - exposure value). Đây là một tính năng phần mềm giúp bù sáng bằng cách tự động điều chỉnh khẩu độ và tốc độ màn trập cùng lúc, giúp người dùng dễ dàng tinh chỉnh phơi sáng nhanh chóng trong những tình huống cần sự thay đổi tức thì.
