Bạn muốn kiểm soát hoàn toàn ánh sáng, độ sâu trường ảnh và độ sắc nét khi chụp ảnh? Chế độ Manual Mode chính là chìa khóa giúp bạn làm chủ máy ảnh và tạo ra những bức ảnh chuyên nghiệp theo ý muốn. Trong bài viết này, hãy cùng Huy Hoàng digital khám phá chế độ Manual Mode là gì và cách sử dụng chế độ này cho người mới bắt đầu!
Chế độ Manual là gì?
Chế độ Manual (thủ công) cho phép người chụp chủ động kiểm soát mức phơi sáng bằng cách tự điều chỉnh khẩu độ và tốc độ màn trập. Điều này giúp bạn kiểm soát hoàn toàn các thông số của bức ảnh, nhưng đồng thời cũng đòi hỏi hiểu biết về nhiếp ảnh để đạt được kết quả tốt nhất.

Chụp ảnh chế độ manual mode
Khi mới bắt đầu, nhiều người thường sử dụng chế độ Auto (tự động) để máy ảnh tự cân chỉnh thông số. Trên máy ảnh DSLR, chế độ Manual được ký hiệu bằng chữ "M". Khi đã quen với cách hoạt động của máy ảnh, người dùng thường chuyển sang chế độ bán tự động như ưu tiên khẩu độ (Av) hoặc ưu tiên màn trập (Tv), giúp cân bằng giữa tự động và điều chỉnh thủ công.
Chế độ Manual đặc biệt hữu ích trong những trường hợp ánh sáng phức tạp, chẳng hạn như môi trường thiếu sáng hoặc điều kiện ánh sáng thay đổi nhanh. Ngoài ra, khi chụp toàn cảnh (panorama), Manual giúp đảm bảo độ sáng đồng nhất giữa các bức ảnh để dễ dàng ghép lại mà không bị chênh lệch sáng tối.
Những điều cần biết khi chụp ảnh ở chế độ Manual Mode
Trước khi làm chủ chế độ Manual, bạn cần hiểu về độ phơi sáng (Exposure) – yếu tố quyết định độ sáng của bức ảnh. Về cơ bản, độ phơi sáng được tính theo công thức:
Độ phơi sáng = cường độ ánh sáng x thời gian ánh sáng tác động lên cảm biến (hoặc phim).

Điều chỉnh chụp ảnh ở chế độ Manual Mode
Độ phơi sáng được kiểm soát bởi ba yếu tố chính:
- Khẩu độ (Aperture): Độ mở của ống kính, được đo bằng f-stop, ảnh hưởng đến lượng ánh sáng đi vào cảm biến.
- Tốc độ màn trập (Shutter Speed): Quyết định thời gian ánh sáng tác động lên cảm biến.
- ISO: Độ nhạy sáng của cảm biến. ISO cao giúp ảnh sáng hơn nhưng có thể làm giảm chất lượng do nhiễu hạt.
Chụp ảnh ở chế độ Manual thực chất là việc cân bằng ánh sáng giữa ba yếu tố trên để có bức ảnh tốt nhất. Ưu điểm lớn nhất của chế độ này là giúp bạn kiểm soát hoàn toàn độ sâu trường ảnh, phơi sáng chính xác và tạo hiệu ứng nghệ thuật theo ý muốn.
Ngay cả những máy ảnh hiện đại nhất cũng khó sánh được với khả năng quan sát của mắt người. Vì vậy, nắm vững kỹ thuật chụp ảnh thủ công sẽ giúp bạn tự quyết định yếu tố nào quan trọng nhất, từ đó cho ra đời những bức ảnh ấn tượng và chuyên nghiệp hơn.
Chụp ảnh ở chế độ manual mode cho người mới bắt đầu
Bước 1: Xác định chủ thể và độ sâu trường ảnh
Trước tiên, hãy xem xét bạn muốn lấy nét vào đâu và làm mờ phần nào:
- Khẩu độ nhỏ (f/8 - f/16): Giữ cả tiền cảnh và hậu cảnh sắc nét, phù hợp với ảnh phong cảnh. Tuy nhiên, cần nhiều ánh sáng hoặc phải giảm tốc độ màn trập/tăng ISO.
- Khẩu độ lớn (f/2.0 - f/4.0): Cho phép nhiều ánh sáng hơn, giúp làm mờ hậu cảnh (hiệu ứng Bokeh) và làm nổi bật chủ thể. Tuy nhiên, cần tăng tốc độ màn trập hoặc giảm ISO để cân bằng phơi sáng.

Cách chụp ảnh ở chế độ manual mode cho người mới bắt đầu
Ngoài ra, nếu chụp đối tượng chuyển động nhanh, hãy tăng tốc độ màn trập:
- Người chạy: 1/250s - 1/500s
- Chim bay: 1/1600s trở lên
Bước 2: Đo sáng
Chuyển máy ảnh sang chế độ Manual, chọn khẩu độ và kiểm tra đồng hồ đo sáng. Nếu ảnh quá sáng hoặc quá tối, điều chỉnh khẩu độ, tốc độ màn trập hoặc ISO cho phù hợp.
Bước 3: Thiết lập thông số và thử nghiệm
Sau khi tìm mức phơi sáng phù hợp, thử thay đổi khẩu độ và tốc độ màn trập để hiểu sự cân bằng:
- Tăng khẩu độ (f/5.6 → f/4.0) → Giảm tốc độ màn trập (1/250s → 1/500s)
- Giảm khẩu độ (f/8 → f/11) → Tăng tốc độ màn trập (1/125s → 1/250s)
Lưu ý: Quy tắc tương hỗ: Tốc độ màn trập nên ít nhất bằng 1/tiêu cự ống kính để tránh rung.
(Ví dụ: Ống kính 50mm → Tốc độ màn trập ≥ 1/50s)
Chế độ Manual Mode có thể khiến người mới cảm thấy khó khăn lúc đầu, nhưng khi hiểu rõ cách điều chỉnh khẩu độ, tốc độ màn trập và ISO, bạn sẽ có thể kiểm soát hoàn toàn ánh sáng và tạo ra những bức ảnh ấn tượng. Hãy kiên nhẫn thực hành và thử nghiệm với các thông số khác nhau để làm chủ chế độ này. Chỉ cần nắm vững các nguyên tắc cơ bản, bạn sẽ dần tự tin hơn và nâng cao kỹ năng nhiếp ảnh của mình.